Cách làm phân bón hữu cơ tại nhà đơn giản cho người mới bắt đầu
MỤC LỤC
Phân hữu cơ từ xưa đến nay luôn là điểm cộng trong việc chăm bón cây cối vì nó mang lại rất nhiều những lợi ích tốt như giữ ẩm đất, cân bằng độ PH, dinh dưỡng cho cây,…Không chỉ vậy học cách làm phân bón hữu cơ còn giúp cho chủ vườn tiết kiệm chi phí mà việc chăm bón còn trở nên hiệu quả không thua kém gì những loại phân bón hóa học và phân hữu cơ còn rất nhiều những ưu điểm khác nữa. Vậy nó là những ưu điểm gì? Bài viết này sẽ lý giải cho bạn biết tại sao nên làm phân hữu cơ tại nhà và hướng dẫn bạn làm phân bón hữu cơ tại nhà an toàn hiệu quả.
1. Tại sao nên làm phân hữu cơ tại nhà?
Bảo vệ môi trường làm giảm lượng rác thải
Chủ vườn có thể tận dụng những chế phẩm nông nghiệp mà gia đình có như: rau củ quả thừa hoặc bị hỏng để làm phân bón hữu cơ vừa tiết kiệm chi phí và an toàn cho môi trường.
Cải thiện sức khỏe đất và giữ nước cho đất
Khi chủ vườn biết cách làm phân bón hữu cơ tại nhà điều này rất tốt sẽ kích thích sự phát triển của vi sinh tăng sự phát triển dinh dưỡng cho cây, giúp cân bằng cấu trúc đất, giữ nước và tạo độ tơi xốp cho đất từ đó mà cây sẽ có khả năng phát triển khỏe mạnh, hoa trái xanh tốt. Ngược lại so với việc chủ vườn dùng phân vô cơ làm cho đất đai bạc màu, khô cạn cây không có nhiều chất dinh dưỡng. Nên việc làm phân hữu cơ tại nhà và dùng phân hữu cơ chăm sóc cây sẽ tối ưu năng suất và chất lượng nông sản đồng thời cũng nâng cao sức khỏe cho đất của bạn.
Đảm bảo sức khỏe cho mọi người
Ngày nay nhu cầu chọn sản phẩm sạch an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng ngày một tăng thế nên việc sử dụng phân hữu cơ trong sản xuất nông nghiệp đang là một xu hướng tất yếu mà chủ vườn nên chọn. Thay vì việc sử dụng phân bón hóa học có những chất vô cơ lâu dài sẽ gây ảnh hưởng đến rau và không còn đảm bảo cho sức khỏe. Vì vậy mà chúng ta nên học cách làm phân bón hữu cơ tại nhà để rau không bị ảnh hưởng và sức khỏe của tất cả mọi người khi sử dụng sản phẩm đều an toàn và lành tính.
2. Hướng dẫn cách làm phân bón hữu cơ tại nhà đơn giản
Để làm phân hữu cơ đòi hỏi cần có thời gian và sự kiên trì nhất là trong những lần đầu thực hiện. Có thể mất đến cả nửa năm hoặc một năm để có thể thu hoạch được phân hữu cơ tốt. Vì vậy để làm được phân hữu cơ chủ vườn cần trang bị những thông tin hiểu biết sau đây.
2.1 Cách tạo đống phân ủ để làm phân hữu cơ
- Bước 1: Lựa chọn nơi tạo đống phân: Vị trí tạo đống phân ủ rất quan trọng chủ vườn nên chọn vị trí trên nền mặt đất trống thuận tiện cho việc sử dụng nên ưu tiên chọn nơi xa nhà để tránh lây lan vi khuẩn, nơi có nhiều ánh sáng mặt trời giúp cho phân ủ nhanh chín hơn tránh chọn nơi có vị trí ẩm thấp.
- Bước 2: Gom nguyên liệu: Phân hữu cơ được hình thành từ rác thải, chất thải gia súc, gia cầm, từ các chế phẩm nông nghiệp như rau xanh, lá cây, ngô, khoai, củ quả,..Những nguyên liệu rau, lá cây sẽ dễ phân hủy hơn khi để khô còn những nguyên liệu khó phân hủy như rơm, ngô, cành khô nên băm nhỏ sử dụng nước vôi bột tưới đều lên ngâm 1-2 ngày để nguyên liệu này mềm ra trước khi tiến hành trộn cùng với những nguyên liệu khác.
2.2 Cách làm thùng ủ phân
Thùng ủ phân là dụng cụ bắt buộc cần có trong cách làm phân bón hữu cơ chủ vườn nên chọn thùng ủ phân có khả năng chịu được nhiệt độ cao, không rò rỉ để phân rơi vãi ra bên ngoài. Bạn có thể tự thiết kế thùng ủ phân hoặc mua một thùng nhựa cao khoảng trên 60 cm có nắp đậy kín. Chủ vườn có thể vận dụng 4 bước sau để làm ra một chiếc thùng ủ phân bằng nhựa
- Bước 1: Chọn thùng để ủ phân: nên chọn thùng có nắp kín và to để chứa được nhiều phân
- Bước 2: Khoan ở vị trí cách dưới đáy thùng khoảng 2-3 cm để có thể lắp vòi dẫn nước rỉ rác
- Bước 3: Cho rổ vào trong thùng để lọc lấy nước rỉ rác chọn kích thước rổ phù hợp với thùng và úp ngược rổ để làm màng lọc.
- Bước 4: Đặt thùng ở vị trí thích hợp để ủ phân
2.3 Ủ phân hữu cơ trong thùng nhựa
Cách làm phân bón hữu cơ tại nhà rất đơn giản và dễ thực hiện nếu bạn thực hiện đúng quy trình khả năng thành công sẽ rất cao. Vậy quy trình ủ phân ra được thành quả gồm những công đoạn nào dưới đây sẽ là 6 bước bạn nên nắm vững.
Bước 1: Chuẩn bị
- Thùng nhựa để ủ rác thải
- Nguyên liệu rác thải
- Bao tay nilon
- Que trộn
Bước 2: Đặt thùng ủ phân vào vị trí đã chọn
- Đặt thùng trên nền đất trống cách xa nơi gia đình sinh hoạt tránh gây mùi ảnh hưởng đến mọi người xung quanh
- Nên để thùng ủ phân ở vị trí thoát nước tốt, có ánh sáng mặt trời để đẩy nhanh quá trình phân chín
Bước 3: Phân loại rác thải
- Trước khi tiến hành cho nguyên liệu rác thải vào thùng ủ chủ vườn cần phân loại rác vô cơ và rác hữu cơ, trong rác thải hữu cơ có rác hữu cơ xanh và rác hữu cơ nâu.
- Phân hữu cơ xanh bổ sung chất Nitơ cho cây gồm có: lá cây tươi, rau củ quả, cỏ vụn,..
- Phân hữu cơ nâu bổ sung Carbon cho cây gồm: mùn cưa, rơm rạ, báo giấy,…
- Một bí quyết nhỏ đó để cây xanh tốt và phát triển hơn chủ vườn nên cung cấp thêm dưỡng chất EcoClean trong quá trình ủ phân
Bước 4: Đảo trộn rác hữu cơ
- Cách làm phân bón hữu cơ đơn giản hãy trộn phân theo tỷ lệ sau khoảng 10cm phân hữu cơ nâu thì dải 1 lớp phân hữu cơ xanh mỏng. Sau đó dùng que đảo trộn đều hỗn hợp sau đó đậy nắp thùng ủ lại. Khoảng 2 tuần bắt đầu tưới nước ( tưới với mức độ vừa phải hạn chế tưới nhiều nước)
- Tiếp tục sau khi trộn đều khi tưới nước bạn hãy dải thêm 1 lớp phân nâu lên trên cho đầy thùng chứa và đóng nắp lại
Bước 5: Kiểm tra độ ẩm của phân
- Kiểm tra độ ẩm bằng tay nắm hỗn hợp phân hữu cơ thấy hiện tượng nước rỉ qua kẽ ngón tay thì chủ vườn cần bổ sung rơm rạ để cân bằng nước có trong phân hữu cơ.
- Nếu nắm và mở bàn tay thấy phân rời rạc và tơi thì đó là tình trạng phân bị thiếu độ ẩm cần bổ sung thêm nước để phân được kết dính lại.
Bước 6: Chờ đợi kết quả
- Đợi khoảng 30 ngày nếu phân có hiện tượng sau thì cách làm phân bón hữu cơ của bạn đã đúng và chuẩn xác:
- Phân có mùi đất và chuyển sang màu nâu đất
- Phân vụn ra giống mùn vậy là phân đã phân hủy hoàn toàn và chủ vườn có thể sử dụng.
- Phân sau khi ủ xong sẽ bị giảm 1/3 kích cỡ ban đầu
3. Những chất có thể làm phân hữu cơ
- Chế phẩm nông nghiệp: rau, ngô, khoai, sắn, củ quả, thịt cá, trứng,…
- Thực phẩm thừa, đồ ăn bị hư hỏng
- Các loại cây công nghiệp: rơm rạ, cành cây, lá cây, các loại cỏ khô và tươi,..
- Rác thải trong công nghiệp chế biến: Vỏ cà phê, bã mía, vỏ đậu phộng, bã trà,…
- Rác thải sinh hoạt: tóc, vải, sợi bông,…
4. Tránh dùng những chất sau làm phân
- Phân hữu cơ có thể được tạo nên từ rác thải và các sản phẩm nông nghiệp công nghiệp khác nhưng không có nghĩa là rác thải nào chủ vườn cũng có thể lấy dùng làm phân được. Một số những chất chúng ta nên tránh để lấy sử dụng làm phân bón hữu cơ như:
- Các loại hải sản vỏ: vỏ sò, vỏ hến, ngao,…
- Các loại thực vật cỏ có hại
- Các loại gỗ cây đã qua chế biến
- Các loại xương động vật: bò, trâu, lợn, gà,..
- Các loại chất béo có trong thực vật và sữa, những chất béo này sẽ làm chậm quá trình phân hủy của phân.
- Phân gia cầm, gia súc chưa qua xử lý sẽ không bảo đảm an toàn vì sẽ có những vi khuẩn gây bệnh và mùi hôi ảnh hưởng đến môi trường.
- Không sử dụng các loại lá, quả có tinh dầu làm hại cũng như ảnh hưởng đến sự phát triển của vi sinh vật có ích như: lá bạch đàn, lá tràm, lá sả tươi, vỏ bưởi, vỏ cam,…
5. Thời gian ủ phân
Thời gian ủ phân hữu cơ phụ thuộc vào những nguyên liệu hữu cơ mà chủ vườn đã ủ. Đây là khoảng thời gian mà các chủ vườn nên biết:
- Rơm rạ khoảng 30-35 ngày
- Các loại thân lá khoảng 40-45 ngày
- Các loại cỏ cây lá khô khoảng 25-30 ngày
6. Cách bảo quản phân hữu cơ tại nhà
Để phân hữu cơ ở nơi khô ráo thoáng mát
Để tránh cho việc bị ẩm mốc chủ vườn nên bảo quản lưu trữ phân ở nơi khô ráo thoáng mát tránh để những nơi có độ ẩm cao, nên để lên chỗ cao để tránh nước mưa vào phân.
Tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp
Sau khi thu hoạch phân ủ xong chủ vườn nên để phân không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vì ánh nắng trực tiếp có thể làm mất đi chất dinh dưỡng của phân. Bạn có thể sử dụng vật liệu bạt, khăn dày để che phân hoặc để phân ở nơi có bóng dâm mát tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời.
Tránh để phân tiếp xúc với các loại chất hóa học
Phân rất dễ dàng hấp thụ các chất hóa học và bị ảnh hưởng từ môi trường xung quanh. Để phân được nguyên vẹn khi chăm bón cho cây. Nên để phân xa các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và các loại thuốc hóa học khác.
Thường xuyên kiểm tra phân bón
Độ ẩm rất quan trọng và cần thiết đối với phân hữu cơ phân sẽ bị hút ẩm từ không khí nếu như bạn không bảo quản đúng cách. Vì vậy cần thường xuyên thăm phân và kiểm tra xem độ ẩm của phân còn hợp lý không.
7. Những điều cần lưu ý khi ủ phân hữu cơ
Lượng nước tưới vừa phải
Nước là một trong những yếu tố quan trọng nhất cho phân, tạo độ ẩm, điều hòa nhiệt độ phân và duy trì quá trình phân hủy của phân. Vì thế chủ vườn cần kiểm tra phân và bổ sung nước đầy đủ và khi tưới lên phân cần một lượng nước vừa phải tránh nhiều nước quá khiến việc ủ phân thất bại.
Tăng cường oxy
Trong quá trình ủ phân năn tăng cường đảo trộn để thêm oxy cho các vi sinh vật để thúc đẩy quá trình ủ diễn ra nhanh hơn. Nếu không đủ oxy các vi sinh vật hiếu khí sẽ hoạt động kém, quá trình thu hoạch phân bị kéo dài và phân cũng sẽ bị giảm đi chất dinh dưỡng.
Độ ẩm đủ
Thường xuyên kiểm tra độ ẩm của phân bằng cách dùng tay bóp chặt phân nếu phân bị dính chặt hơi cứng thì đây là hiện tượng thiếu độ ẩm cần bổ sung thêm nước cho phân để tạo độ ẩm.
Không sử dụng những chất sau làm phân hữu cơ
Các loại chất béo từ thực vật và sữa, các loại phân động vật, các loại vỏ sò, vỏ ngao, vỏ hến, các loại cây cỏ dại gây hại, các loại quả và lá có tinh chất dầu.
Phân bón hữu cơ là một trong những loại phân đóng vai trò thiết yếu trong nền nông nghiệp Việt Nam. Không chỉ an toàn bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng mà còn rất tiết kiệm chi phí tăng năng suất sản lượng cây trồng. Vì vậy mà mỗi chủ vườn nên học cách làm phân bón hữu cơ để áp dụng vào cây trồng.