Hướng dẫn Kỹ thuật quản lý rệp sáp sầu riêng hiệu quả
MỤC LỤC
Một trong những vấn đề mà cây sầu riêng hay gặp phải, gây thiệt hại lớn cho bà con, đó là bệnh rệp sáp sầu riêng. Bệnh này ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của cây, lâu dài sẽ làm giảm năng suất cây trồng. Trong bài viết dưới đây, Thủy Sính sẽ cung cấp cho bà con những thông tin chi tiết nhất về bệnh này: đặc điểm, nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng tránh,…
1. Đặc điểm của rệp sáp
Các loại rệp sáp gây hại trên cây sầu riêng có rất nhiều loại khác nhau nhưng loại rệp sáp thường thấy nhất đó chính là loài Planococcus và Pseudococcus. Rệp sáp là nguyên nhân khiến cho sầu riêng bị sượng trái, chất bài tiết của chúng cũng là nguyên nhân cho sự có mặt của một số vi sinh vật gây hại khác như bồ hóng, nấm. Để hiểu hơn về bệnh này, bà con trước tiên cần phải nhận biết rõ về loài rệp sáp hại sầu riêng:
– Đặc điểm hình thái:
Rệp sáp là một loại côn trùng có hình dạng bầu dục, dài khoảng 3 đến 5mm, màu xám nhạt, cả cơ thể được phủ bởi một lớp sáp trắng, xung quanh mép rìa có nhiều sợi tua trắng. Con cái thường dài khoảng 3mm, màu hồng hay vàng, không có cánh, con đực nhỏ hơn con cái, lột xác 4 lần, có cánh, ngược lại rệp cái chỉ lột xác 3 lần, sau đó đẻ trứng và chết. Rệp sáp hại sầu riêng sống theo bầy đàn và thường bám vào nhau. Chúng có tốc độ di chuyển chậm chạp và sống chủ yếu trên các bộ phận non của cây như lá non, chồi non, hay quả vừa kết trái.
– Cách gây hại:
Sự gây hại của rệp sáp sầu riêng sẽ đi theo bộ 3: Rệp – Kiến đen – Nấm bồ hóng. Rệp là loài di chuyển chậm chạp nên thường bám vào kiến đen để di chuyển. Kiến đen sẽ đảm nhiệm vai trò như người vận chuyển, mang rệp đi khắp nơi và rệp tiết ra chất ngọt mà kiến đen thích để trả công. Kiến đen tha đến đâu rệp gây hại đến đó, do đó tất cả các bộ phận của cây sầu riêng như thân, lá, quả,… đều có thể bị gây hại. Đồng thời, chất thải của rệp tiết ra chứa rất nhiều đường ngọt sẽ thu hút đối tượng là nấm bồ hóng đến phát triển và sinh trưởng.
2. Tác hại của rệp sáp trên cây sầu riêng
Rệp sáp có thể gây ra thiệt hại lớn cho cây sầu riêng. Chúng có thể tấn công cả lá, hoa và quả của cây, nhưng thiệt hại nghiêm trọng nhất là trên hoa và quả non. Rệp sáp hại sầu riêng bám trên bề mặt quả hoặc cuộn lá non để sinh sống và phát triển, điều này gây ra những tác hại to lớn đến cây sầu riêng. Vì vậy có thể kể đến các thiệt hại của rệp sáp gây ra như sau:
- Gây ra sự thoái hóa và giảm chất lượng quả sầu riêng: Khi rệp sáp ăn các bộ phận của sầu riêng như quả, lá hay hoa, chúng gây ra sự thiếu hụt dinh dưỡng và suy giảm sự phát triển của cây. Điều này dẫn đến sự thoái hóa và giảm chất lượng của quả sầu riêng, khiến cho chúng không thể phát triển đầy đủ và gây thiệt hại nghiêm trọng về sản lượng.
- Gây bệnh cho cây: Rệp sáp có khả năng truyền nhiều loại bệnh cho cây sầu riêng thông qua các vết hở của chúng để lại. Khi chúng ăn vào lá hoặc quả sầu riêng, chúng đưa vào các loại vi khuẩn và nấm gây bệnh. Nếu sầu riêng bị nhiễm nhiều loại bệnh sẽ rất khó để điều trị, khả năng cao cây sẽ không thể tiếp tục sinh trưởng.
- Gây mất cân bằng sinh thái: Khi rệp sáp sầu riêng sinh trưởng với số lượng nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường sống của các loài côn trùng có lợi khác. Bà con cần đặc biệt chú ý khi sử dụng các loại thuốc trừ sâu để trừ rệp sáp. Vì nếu dùng không đúng cách, thuốc trừ sâu có thể ảnh hưởng đến các loài côn trùng có lợi khác trong khu vườn.
- Giá trị kinh tế: Thiệt hại lớn nhất khi sầu riêng bị rệp sáp tấn công là về kinh tế. Sầu riêng là một trong những loại cây trồng có giá trị thương mại cao. Rệp sáp hại sầu riêng làm cho năng xuất quả bị giảm, cùng với đó là giá trị của quả sầu riêng. Do đó dẫn đến sự tổn thất kinh tế đáng kể cho người dân trồng sầu riêng.
3. Biện pháp phòng trị rệp sáp cây sầu riêng
Để bảo vệ cây trước nguy cơ nhiễm bệnh cũng như trị rệp sáp trên trái sầu riêng, bà con cần phối hợp áp dụng đa dạng các biện pháp sau:
3.1 Cách phòng tránh rệp sáp hại sầu riêng
- Trồng sầu riêng với khoảng cách hợp lý, cắt tỉa tán cây, giữ cho mật độ cây trong vườn vừa phải để đảm bảo cho vườn luôn thông thoáng, nhiều ánh sáng mặt trời, duy trì được độ ẩm trong mùa khô: kết hợp bón phân hữu cơ và tưới nước đầy đủ trong mùa khô.
- Hạn chế trồng xen những cây thu hút rệp như: cà phê, hồ tiêu, bơ, ổi,… kết hợp bảo vệ thiên địch của rệp sáp như nhện, ong hay bọ rùa.
- Thường xuyên đi thăm vườn, kiểm tra để có thể phát hiện các mầm bệnh rệp sáp sầu riêng kịp thời, tránh cho lây lan sang các bộ phận và các cây khỏe mạnh khác, đặc biệt là giai đoạn cây cho trái non
- Thường xuyên dọn sạch cỏ rác, lá cây mục tủ ở xung quanh gốc để phá vỡ nơi trú ngụ của kiến, kết hợp phun, sử dụng các loại chế phẩm sinh học, hóa học để diệt kiến đen.
3.2 Cách tiêu diệt rệp sáp hại sầu riêng
Biện pháp sinh học:
bà con có thể sử dụng thiên địch của rệp sáp hại sầu riêng như nhện, ong hay bọ rùa bằng cách thả các loài này vào vườn trồng khi phát hiện mầm bệnh. Bên cạnh đó, có thể sử dụng sử dụng các loại vật nuôi con rệp sáp là thức ăn: vạc, cú hoặc các loại thuốc trừ sâu có nguồn gốc từ vi sinh, nấm, từ đó có thể giúp kiểm soát số lượng rệp sáp hại sầu riêng một cách có hiệu quả. Đặc biệt phương pháp này giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và không gây hại cho sức khỏe con người.
Biện pháp hóa học:
- Để tiêu diệt đồng thời cả rệp và kiến có thể sử dụng các loại thuốc chứa các hoạt chất: Fipronil, Cacbonsufan, Thiamethoxam…
- Khi sử dụng thuốc đặc trị rệp sáp nên kết hợp thêm với dầu khoáng hoặc chất bám dính để giúp tăng hiệu quả trị bệnh.
4. Một số lưu ý khi phòng trị rệp sáp như sau:
- Đất phải ẩm trước khi tưới thuốc trị rệp sáp.
- Tưới nhiều và đủ lượng nước tưới thuốc.
- Khi rệp sáp sinh sản và có mật số nhiều thì chúng có tập tính xếp chồng lên nhau thành nhiều lớp. Do đó để triệt để rệp sáp cần phải kiên trì bằng cách tưới hoặc phun xịt ít nhất 3 lần, mỗi lần cách nhau 3-5 ngày để diệt đến rệp sáp cuối cùng.
Như vậy, bài viết cung cấp cho bà con các thông tin về bệnh rệp sáp sầu riêng. Tuy nhiên với những biện pháp phòng trừ và canh tác phù hợp sẽ giúp bà con giảm thiểu rủi ro do rệp sáp hại sầu riêng để đạt được hiệu quả cao.